Roślina z rodziny jasnotowatych, która obejmuje ok 300 gatunków. W Europie występuje 66, a w samej tylko Polsce 10 gatunków tej rośliny. Najczęściej rosną w nasłonecznionych murawach i zbiorowiskach krzewinkowych, w miejscach suchych, piaszczystych lub skalistych, często na terenach górskich. Na naszej łące występują dwie macierzanki: piaskowa i zwyczajna.
Ta pierwsza zwana też cząberkiem, tymiankiem wąskolistnym i dzięcielnicą. Ta owadopylna i miododajna roślina jest licznie odwiedzana przez owady nawet w zasuszanych bukietach. Jak ją rozpoznać? Przede wszystkim po drobnych, różowo-fioletowych kwiatach (kwitnie od czerwca do października) oraz charakterystycznym i intensywnym zapachu. Macierzanka piaskowa była wykorzystywana do leczenia różnych dolegliwości już w starożytności przez greckich i rzymskich medyków. Stosowano ją zwłaszcza na choroby układu pokarmowego oraz do oczyszczania organizmu ze szkodliwych substancji. W Polsce macierzanka piaskowa znalazła się prawdopodobnie za sprawą królowej Bony i od tamtego czasu wciąż jest stosowana w ziołolecznictwie.
A jaki ma wpływ na zdrowie? Herbata z macierzanki jest dobrym lekarstwem na dolegliwości trawienne, tj. ból brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunka, brak apetytu, niestrawność. Pobudza produkcję soków trawiennych, co pozytywnie wpływa na wątrobę. Świetnie radzi sobie z suchym kaszlem, ponieważ pobudza produkcję śluzu i ułatwia odkrztuszanie. Napar z macierzanki pozwala oczyścić drogi oddechowe, odkaża je i pozytywnie działa na oskrzela. Kuracja ta jest więc szczególnie polecana palaczom oraz wszystkim osobom, które mają skłonności do powracających chorób układu oddechowego. Dobrze sprawdza się przy infekcjach gardła oraz stanach zapalnych dziąseł i zębów. Herbatę z macierzanki warto zaparzyć także w czasie przeziębienia – zioło działa przeciwzapalnie i pomaga szybciej pozbyć się drobnoustrojów z organizmu. Ogólnie picie naparu z macierzanki piaskowej to dobry sposób na naturalne wzmocnienie organizmu. Osoby przemęczone, którym brakuje energii oraz które mają problemy z pamięcią i koncentracją, powinny sięgnąć po ten naturalny suplement diety. Warto pić go przed snem, by wyciszyć umysł i zrelaksować się po ciężkim dniu. Macierzanka piaskowa działa rozkurczowo i przeciwzapalnie, dlatego może okazać się pomocna na kobiece dolegliwości. W medycynie naturalnej jest uważana za lek przeciwbólowy i podawana osobom z migrenami i częstymi bólami głowy.
Okłady z macierzanki poleca się na różne problemy skórne, takie jak oparzenia, rany, ukąszenia owadów czy wrzody. Z racji właściwości antybakteryjnych, przeciwzapalnych i ściągających, znakomicie sprawdza się do pielęgnacji cery trądzikowej. Można z niej przygotować tonik i codziennie przemywać nim twarz. Ziele macierzanki dobrze wpływa na stan skóry głowy i włosów. W przeszłości młode dziewczęta używały wywaru z tej rośliny do mycia włosów. Obecnie jest poleca się ją osobom z łojotokowym zapaleniem skóry lub grzybicą skóry głowy.
W kuchni zioło z powodzeniem można wykorzystywać do przyprawiania potraw z mięsa, ryb i warzyw, a także sałatek i sosów. Warto samodzielnie zebrać roślinę, a następnie ją ususzyć. Przechowywana w szczelnym słoiczku będzie służyć przez cały rok.